نکات کلی راجع به بیماریهای مقعد:

برطبق بررسی های بعمل آمده درمراجعین به مطب که طی یک دوره 7ساله انجام شده است افراد با هر درجه از تحصیلات معمولا دچار هر مشکلی در ناحیه آنال واطراف آن میشوند به غلط از آن بعنوان هموروئید یا بواسیر یاد می کنند درحالیکه اکثریت غریب به اتفاق آنان دچارمشکلات دیگر علی الخصوص شقاق(فیشر) می باشند(90%موارد مراجعین به مطب دچار شقاق می باشند واکثرا با درد وبه میزان کمتری بادرد و خونریزی مراجعه میکنند)بنابراین توصیه میشود دچار هر علامتی در نشیمنگاه هستید حتما قسمت فیشر یا شقاق را مطالعه نمائید. واقعیت بعدی آماری حکایت از خود درمانی ویا توصیه درمانی ازطریق اطرافیان می باشد بطوریکه اکثرا قبل از مراجعه به پزشک یک یا چنددوره از پماد وقرص به توصیه اطرافیان و از داروخانه تهیه و استفاده می کنند که نه تنها موثر نبوده بلکه منجر به و باعث پیشرفت بیماری می گردد.

اما چه مسائلی منجر به مراجعه تاخیری ودیرهنگام افراد به پزشک می گردد:
اولین مسئله شرم و حیا در بیان بیماریهای این ناحیه می باشد که علت آن پوشیده بودن ناحیه است واکثرا خجالت در بیان موضوع دارند واقدام به خوددرمانی کرده باعث پیشرفت می شوند. دومین مسئله ترس از مراجعه بخاطر شنیدن تجربیات دردناک بعداز جراحی های سنتی از بیمارانی است که عمل جراحی کرده اند است. مسئله سوم اطلاع یافتن از درد و خونریزی بعد از عمل های سنتی وانجام پانسمان داخل نشیمنگاه(توپی یا تامپون) است که معمولا بعد از جراحی معمولی انجام میشود. مسئله چهارم نگرانی از بستری شدن در بیمارستان و گرفتن بیهوشی یا بی حسی نخاعی وبدنبال عمل ماندن چند روزه اجباری در منزل و دور افتادن از کار و زندگی وفعالیت روزمره میباشد که در شرایط سخت اقتصادی و کاری امروزه چندان هم بی جا نمی باشد.

حال سوال این است که لیزر چه نقشی دردرمان بیماریهای نشیمنگاه داشته وچه مزایایی نسبت به جراحی سنتی دارد:
1) نیازی به بستری در بیمارستان و گرفتن بیهوشی عمومی یا بی حسی نخاعی که یکی از علل ترس بیماران است نداشته ومتعاقب آن نیازی به استراحت چند روزه در منزل که از ضروریات جراحی سنتی است را ندارند و از روز بعد از عمل میتوانند به سرکار خود بازگردند زیرا بیمار بیهوشی نگرفته ودرد زیادی بعد از عمل ندارد.
2) نیازی به پانسمان داخلی (توپی یا تامپون)ندارد که معمولا در جراحی سنتی اجباری و خارج کردن آن بسیار دردناک است .
3) عمل معمولا در مطب انجام و بیمار بعد از عمل مرخص ومیتواند بعد از عمل تغذیه معمولی و دفع مدفوع داشته باشد در حالی که در جراحی سنتی اصل برعدم تغذیه حداقل برای24ساعت وسپس تغذیه با سوپ برای به تاخیر انداختن دفع برای مدت چند روزمی باشد.
4) درد بعد از عمل با لیزر نسبت به جراحی سنتی بسیارکمتر و میزان خونریزی نیزکمتر است همچنین میزان عود کمتر است.
5) انتقال عفونت های خطرناک مثل هپاتیت که در جراحی سنتی محتمل است درعمل با لیزر وجود ندارد.
6) بر خلاف تصور عموم لیزر در هر مرحله ای حتی مراحل پیشرفته هموروئید وغیرو کارآیی دارد و حتی درمورد بیماران با سن بالا و مشکلات دیابتی-کبدی-کلیوی وبیماران قلبی که داروهای رقیق کننده خون مصرف می کنند قابل انجام است.

عوامل مستعد کننده بیماریهای نشیمنگاه:
گذشته از عوامل ارثی و ژنتیکی مهمترین عامل تغییر در نوع دفع مدفوع بصورت یبوست یا اسهال شدید می باشد که هر دو این حالت ها منجر به صدمه به ناحیه آنوس ونهایتا ایجاد بیماری میشود.اما علت یبوست چه میتواند باشد.مهمترین عامل تغییر در شیوه زندگی و رفتن به سمت بی تحرکی است همچنین عدم استفاده از مواد غذایی فیبردار و به جای آن استفاده از غذاهای چرب و سرخ شدنی مثل فست فود ها است.

هموروئید (بواسیر)
Hemorrohid

به زبان ساده و اریس سیاهرگهای (وریدهای ) مخرج را بواسیر یا همورئید گویند و واریس اتساع و گشاد شدن و پیچ در پیچ شدن سیاهرگهاست.

بواسیر بر اساس شدت آن به 4 نوع درجه بندی می شوند.
بواسیر درجه 1 : سیاهرگ ها گشاد شده اند ولی هرگز از مخرج خارج نمی شوند و تنها علامت آنها خونریزی است.
بواسیر درجه 2 : سیاهرگهای گشاد شده در زمان دفع از مخرج خارج می شوند لیکن با پایان اجابت مزاج خودبخود به داخل مخرج بازگشت می کنند.
بواسیر درجه 3 : توده های بواسیری با دفع مخرج خارج می شوند ولی خودبخود به داخل مخرج باز نمی گردند بلکه با کمک دست به داخل مخرج بازگردانده می شوند.
بواسیر درجه 4 : توده های بواسیری حتی به کمک دست به داخل مخرج بر نمی گردند و همیشه در بیرون از مخرج وجود دارند.

شیوع: 5% افراد بالای 50 سال دچار بواسیر هستند که خوشبختانه فقط 5% آنها علامتدار می شود و در زیر بیست سالگی بسیار کمتر دیده می شود.
علل: شایعترین علت آن یبوست و اسهال طولانی و زور زدن(straining) در موقع دفع مدفوع می باشد. هر 3 عامل فوق سبب افزایش فشار داخل شکم شده و مانع بازگشت خون وریدی در مخرج می شوند. هر عامل دیگری نیز که مانع بازگشت خون ورید بشود می تواند

فیستول مخرج:

معمولاً بدنبال یک آبسه (دمل) اطراف مقعد به وجود می آید که معمولاً آبسه نیاز به تخلیه اورژانس با لیزر یا جراحی داشته و در 50 درصد موارد به دنبال درمان آبسه فرد دچار فیستول می گردد. علامت اصلی آن ترشح چرکی طولانی مدت از یک سوراخ و گاهی چند سوراخ از اطراف مخرج می باشد.

علائم: شکایت اصلی معمولا ترشح مداوم یا متناوب است. معمولا سابقه آبسه عود کننده که خودبخود یا با جراحی تخلیه شده است وجود دارد گاهی یک برجستگی که از آن چرک خارج می شود یا بهبود یافته دیده می شود. مجرای فیستول مانند طنابی لمس می شود و مسیر آن در مجاورت اسفنکتر و سوراخ اولیه قابل لمس است. فیستول هایی که به مدت طولانی عفونی و بدون درمان مانده اند می توانند سبب عفونت های منتشر بشوند. سرطان(کارسینوم) در فیستول هایی مزمن و درمان نشده درموارد زیادی گزارش شده است و درمان موثر فیستول در واقع پیشگیری از این واقعه است.

سینوس پیلونیدال(موئی)

بیماری شایع ناحیه انتهای ستون فقرات یا دنبالچه بوده وبا ترشح چرکی مزمن که گاهی همراه با خون است می باشد و این ترشحات گاهگاهی است و از سوراخهای منفرد یا متعدد در خط وسط بیرون میریزد

درمان: حتما جراحی میباشد و تا زمانی که کیست حاوی مو با حاشیه ای از بافت سالم همراه آن برداشته نشود بیماری خود را بصورت عودهای مکرر همراه با ترشح چرک و درد به رخ میکشد و بنابراین درمان داروئی جایگاهی در درمان سینوس موئی ندارد.
آیا سینوس موئی با لیزر قابل درمان است و اصولا با جراحی معمولی چه تفاوت هایی دارد؟
پاسخ سوال مثبت است و به کمک لیزرهای برش دهنده مثل لیزرco2 ودر هر اندازه و مرحله ای قابل انجام است واز نظر میزان برداشتن ضایعه هیچ تفاوتی با جراحی ندارد اما تفاوت های مثبتی نسبت به جراحی معمولی دارند و عبارتند:
1- عدم نیاز به بیهوشی عمومی یا نخاعی و بستری شدن دربیمارستان
2- عدم وجود درد در جراحی با لیزر بطوریکه بیماراز روز بعد از عمل میتواند راحت بنشیند در حالی که درجراحی 3- معمولی بیمار بمدت چند هفته باید در منزل بماند و از کار روزانه باز بماند.
4- درجراحی با لیزر نیازی به پانسمان داخل زخم وتراشیدن زخم وجود ندارد و از روز بعد بیمار میتواند حمام بگیردو داخل زخم را با آب و صابون بشوید در حالی که در جراحی معمولی پانسمان داخل زخم و تراشیدن زخم ضروری است.
5- میزان عود در هر دو روش جراحی ولیزر یکسان بوده و حدود 10% میباشد اما اگر بعد از جراحی با لیزر و بهبود زخم پوست ناحیه عمل با لیزرهای از بین برنده مو تابش بگیرد میزان عود به 2% میرسد.

شقاق مخرج
anal fissure

پارگیtearing و خراشیدگی و ترک abrasion و زخم در مخرج را شقاق یا فیشر گویند. این پارگی سبب اسپاسم(انقباض) اسفنگتر داخلی مخرج می شود و این یکی خود سبب درد و افزایش عمق پارگی بر اثر کاهش خونرسانی به مخرج شده و زخم شدید می شود.

درمان: حتما جراحی میباشد و تا زمانی که کیست حاوی مو با حاشیه ای از بافت سالم همراه آن برداشته نشود بیماری خود را بصورت عودهای مکرر همراه با ترشح چرک و درد به رخ میکشد و بنابراین درمان داروئی جایگاهی در درمان سینوس موئی ندارد.
آیا سینوس موئی با لیزر قابل درمان است و اصولا با جراحی معمولی چه تفاوت هایی دارد؟
پاسخ سوال مثبت است و به کمک لیزرهای برش دهنده مثل لیزرco2 ودر هر اندازه و مرحله ای قابل انجام است واز نظر میزان برداشتن ضایعه هیچ تفاوتی با جراحی ندارد اما تفاوت های مثبتی نسبت به جراحی معمولی دارند وعبارتند:
1- عدم نیاز به بیهوشی عمومی یا نخاعی و بستری شدن دربیمارستان
2- عدم وجود درد در جراحی با لیزر بطوریکه بیماراز روز بعد از عمل میتواند راحت بنشیند در حالی که درجراحی 3- معمولی بیمار بمدت چند هفته باید در منزل بماند و از کار روزانه باز بماند.
4- درجراحی با لیزر نیازی به پانسمان داخل زخم وتراشیدن زخم وجود ندارد و از روز بعد بیمار میتواند حمام بگیردو داخل زخم را با آب و صابون بشوید در حالی که در جراحی معمولی پانسمان داخل زخم و تراشیدن زخم ضروری است.
5- میزان عود در هر دو روش جراحی ولیزر یکسان بوده و حدود 10% میباشد اما اگر بعد از جراحی با لیزر و بهبود زخم پوست ناحیه عمل با لیزرهای از بین برنده مو تابش بگیرد میزان عود به 2% میرسد.

منبع: http://www.drtajbakhsh.ir/